Monitoring pesticida u Bosni i Hercegovini za 2021.god.
Pred nama su podaci o monitoringu pesticida za 2021.god. u Bosni i Herce-govini.I ovaj monitoring je pokazao da isključivo služi sam sebi,a ne u cilju da se prikaže stvarna slika prisustva pesticida u hrani,pa samim tim i mjera pre-vencije za potencijalni rizik,a sve zaznovano na analizi rizika.
Mali broj uzoraka,odabir vrste hrane,nesrazmjeran broj uzoraka u odnosu na broj stanovika,nesrazmjeran broj uzoraka po vrstama hrane.
Prema dostupnim podacima u sklopu monitoringa pesticida u Bosni i Herce-govini za 2021.god. uzeto je 120 uzoraka,ali znatno manje nego predhodnih godina uzoraka za oko 38% u odnosu na 2019.god.
Broj uzoraka je podjeljen identično po entitentima (Federacija BiH : Republika Srpska) po 56 uzoraka,te Distrikt Brčko 8 uzoraka.
Prema rezultatima popisa stanovništva, u BiH entitetu Federacija BiH živi 2.219.220 stanovnika (62,85 posto),a u entitetu Republika Srpska 1.228.423 stanovnika (34,79 posto) te u Distriktu Brčko 83.516 stanovnika (2,37 posto), te je broj uzoraka neravnomjerno uzet s obzirom na broj potencijalnih konzu-menata.
Ono što je prikazano u Izvještaju je da su četri uzorka bila nepoznatog pori-jekla.Radilo se o dva uzorka jabuka,jednom uzorku krušaka i jednom uzorku patliđana.S obzirom da nadležna tijela uzimaju uzorke za analizu nije baš sasvim jasno kako su uzimali uzorke nepoznatog porijekla.? U svakom slučaju to pakazuje da dobavljači i odgovorni službenici ne poznaju sistem sljedivosti.
35 % uzoraka sadržavalo je ostatke pesticida iznad nivoa kvantifikacije,više nego u 2020.god. za 5,8%.U pet slučajeva pesticida je bilo više iznad dopuš-tenih vrijednosti/MRL.
Najviše je uzorkovano voće,a najmanje žitarice.
Od pesticida najviše je nađeno insekticida,pa i kod kultivisanih gljiva,što govori da se period karence nije pridržavao,a to se odnosi i na drugu hranu.
Diflubenzurom,insekticid koji je zabranjen na jestivim plodovima se redovito javlja kod jabuka,pa tako je nađen i kod uzorkovanja u 2021.god.
U sklopu Programa kontrole (monitoring) ostataka pesticida u i na hrani biljnog i životinjskog porijekla u 2021. godini ukupno je uzorkovano i analizirano 120 uzoraka hrane u Bosni i Hercegovini, od toga u Federaciji Bosne i Hercegovine 56 uzorka, u Republici Srpskoj 56 uzoraka i u Brčko distriktu BiH 8 uzoraka.
Od ukupno 120 uzoraka, domaćeg porijekla je bilo 44 ili
36,6 %, uvoznog 72 ili 60 %, a za 4 uzorka ili 3,3 % porijeklo je nepoznato.
U 2021. godini, od ukupno
120 analiziranih uzoraka, 78 uzorka (65%) nije sadržavalo ostatke pesticida na
nivou kvantifikacije, 42 uzorka (35%) su sadržavala ostatke pesticida u/iznad
nivoa kvantifikacije (+5.8% u poređenju sa 2020. godinom).Kod detektiranih
uzoraka u pet ( 4,2%)su utvrđeni ostaci pesticida, iznad propisanog MRL-a, u
granicama mjerne nesigurnosti, te se uzorci smatraju odgovarajućim (patlidžan
(1), kultivirana gljiva(1), jabuka (1), grejp (1) i banana (1)), dok ni jedan
uzorak nije bio neodgovarajući, ukoliko se uzme u obzir mjerna nesigurnost.
Od 198 aktivnih materija koje su analizirane u
proizvodima biljnog i životinjskog porijekla, 164 nije pronađeno u
koncentracijama koje omogućuju kvantifikaciju niti u jednom analiziranom
uzorku. Kod 34 pesticida, utvrđene su vrijednosti koje omogućuju kvantifikaciju
u jednom ili nekoliko analiziranih proizvoda.
U skladu sa svojim nadležnostima Agencija za sigurnost
hrane BiH je sprovela procjenu prehrambene akutne (kratkotrajne) i kronične
(dugotrajne) izloženosti potrošača ostacima pesticida unesenih hranom.
Akutnom (kratkotrajnom) procjenom izloženosti,
procjenjivan je unos ostataka pesticida preko hrane u kratkom periodu, obično
sa jednim obrokom ili u jednom danu. Kronična (dugotrajna) procjena izloženosti
ima cilj da kvantificira unos ostataka pesticida konzumacijom kroz duži period
izloženosti, u toku života. Rezultati,kronične i akutne izloženosti potrošača
putem prehrane, su uspoređivanisa relevantnim orijentacionim vrijednostima koji
su zasnovani na utjecaju na zdravlje (npr. prihvatljivi dnevni unos (ADI) i
akutna referentna doza (ARfD)). Sve dok je prehrambena izloženost manja ili
jednaka toksikološkim referentnim vrijednostima, na osnovu trenutnih naučnih
saznanja, zdravstveni rizik za potrošače se može isključiti sa velikom
vjerojatnoćom. Međutim, mogući štetni efekt na zdravlje ne može se upotpunosti
isključiti ukoliko izloženost prekorači toksikološku referentnu vrijednost.
Rezultati kratkotrajne (akutne) procjene rizike su
pokazali da je malo vjerojatno da postoji rizik, u pogledu zdravstvenih
posljedica, od kratkotrajne prehrambene izloženosti potrošača (odraslih osoba)
u Bosni i Hercegovini putem kombinacije pesticid/hrana koja je uzorkovana u
sklopu monitoringa.
Rezultat dugotrajne (hronične) prehrambene izloženosti,
uzeo je u obzir sve neprerađene prehrambene proizvode u kojim su utvrđeni
ostaci pesticida u sklopu Programa kontrole 2019., 2020. i 2021 godine, te
pokazuje da je prehrambena izloženost znatno ispod utvrđene ADI vrijednosti u
svim scenarijima. U skladu sa naprijed navedenim može se zaključiti da je malo
vjerojatno da dugotrajna prehrambena izloženost pesticidima, u utvrđenim
koncentracijama, predstavlja rizik za zdravlje potrošača u Bosni i Hercegovini.
Rezultati monitoringa
U sklopu Programa kontrole (monitoringa) ostataka
pesticida u i na proizvodima biljnog i životinjskog
porijekla u 2021. godini , ukupno je
izvršeno uzorkovanje 15 različitih proizvoda.
Prema Uredbi Komisije (EU) broj 2020/585 o koordiniranom višegodišnjem programu kontrole koji se provodi u državama Evropske unije za period 2021.-2023. godine, koji je osnova za izradu Programa kontrole, odabrano je ukupno 15 proizvoda: stolno grožđe, banana, grejp, jabuka, kruška, dinja, patlidžan, brokula, kultivirane gljive, slatka paprika, pšenica (zrno), maslinovo ulje (djevičansko ili ekstra djevičansko), goveđi loj, kokošja jaja, prerađena hrana nabazi žitarica za dojenčad i malu djecu.
Pored naprijed nabrojanih uzorkovana su i dva nacionalnih
proizvoda (kruška i jabuka) koji su odabrani na osnovu rezultata dosadašnjeg
provođenje monitoringa ostataka pesticida u i na hrani, važnosti proizvoda sa
aspekta potrošnje hrane i RASFF obavijesti.
Ukupno je uzeto 120 uzoraka i to: 48 uzoraka voća, 24
uzoraka povrća, 8 uzorka žitarica i 40 uzorka ostalih kategorija hrane
(kultivirane gljive, maslinovo ulje - djevičansko ili ekstra djevičansko,
goveđi loj, kokošja jaja, prerađena hrana na bazi žitarica za dojenčad i malu
djecu).
Od ukupno 120 uzoraka, u Federaciji BiH je uzorkovano 56
uzoraka, u Republici Srpskoj 56 uzoraka, u Brčko distriktu BiH 8 uzoraka.Uzorkovanje je izvršeno na području 37 grada/općine: Banja Luka,
Bihać, Bijeljina, Bileća, Brčko distrikt, Čapljina, Čelinac, Derventa, Doboj,
Goražde, Gradačac, Gradiška, Istočno Sarajevo, Kozarska Dubica, Laktaši, Livno,
Lukavac, Modriča, Mostar, Novi Grad, Orašje, Prijedor, Rogatica, Sarajevo,
Srbac, Šamac, Široki Brijeg, Travnik, Trebinje, Tuzla, Ugljevik, Visoko,
Višegrad, Vitez, Zenica, Zvornik i Živinice.
Od ukupno 120 uzoraka domaćeg porijekla je bilo 44 ili 36,7%, uvoznih
uzoraka 72 ili 60,0%, a za četiri uzorka ili 3.3% porijeklo je nepoznato.
Kada je u pitanju mjesto uzorkovanja sedam uzoraka je uzeto na graničnim prelazima, tri uzorka iz proizvodnje (prerada mesa), 10 uzoraka u veleprodajama i 100 uzoraka u maloprodajnim objektima.
Rezultati po pesticidima
U 2021. godini u sklopu Plana praćenja ukupno je na 120
uzoraka izvršeno 19.304 laboratorijskih analiza.
Od ukupno 120 analiziranih uzoraka, 78 (65%) nije
sadržavalo ostatke pesticida na nivou kvantifikacije, dok su 42 uzorka (35.0%)
sadržavalo ostatke pesticida u/iznad nivoa kvantifikacije. Nije bilo uzoraka
koji su bili neodgovarajući.
Od 198 pesticida koji su analizirane u proizvodima biljnog i životinjskog porijekla, 164 nije pronađeno u koncentracijama koje omogućavaju kvantifikaciju niti u jednom analiziranom uzorku.
Među pesticidima koji su analizirani, sljedeće su
kvantificirane u više od 5% uzoraka analiziranih na navedenu aktivnu materiju:
thiabendazol (10,6%), fludioxonil (7,7%), pyrimethanil (6,7%), azoxystrobin
(5,8%), boscalid (5,8%) i cyromazine(5%).
U uzorcimahrane životinjskog porijekla (kokošja jaja i goveđi
loj)ostaci pesticida nisu kvantificirani niti u jednom uzorku.
Kod pet uzoraka (4.2%) utvrđeni su ostaci aktivnih
materija iznad maksimalno dozvoljene količine. Detaljan prikaz utvrđenih
uzoraka prikazan je u Tabeli 1.
Tabela 1. Uzorci sa ostacima aktivnih materija iznad MRL-a
* Uzorci iznad MRL-a, u granicama mjerne
nesigurnosti;
Svih pet uzoraka je sadržavalo ostatke pesticida iznad
MRL-a, ali u granicama mjerne nesigurnosti, te se uzorci smatraju
odgovarajućim. Nije bilo uzoraka koji su bili neodgovarajući.
Proizvodi sa ostacima nedozvoljenim aktivnim materijama
su bili porijeklom iz: Brazil (1); Kolumbija (1); Italija (2); Srbija (1);
Južna Afrika (1); Turska (1) i nepoznato (1).
Rezultati po vrstama proizvoda
Od ukupno 120 uzoraka koji su uzeti iz 15 vrsta hrane,
uzorci tri (47,4%) vrste nisu sadržavali ostatke pesticida u ili iznad nivoa
kvantifikacije. Radilo se o sljedećim vrstama hrane:kokošja jaja (8), goveđi
loj (8),prerađena hrana na bazi žitarica za dojenčad i malu djecu (8);
Kod 12 vrsta hrane (52,6%), utvrđeni su ostaci pesticida
u ili iznad nivoa kvantifikacije. Radilo se o sljedećim vrstama hrane (broj u
zagradi označava ukupan broj uzoraka hrane/broj uzoraka koji je sadržavao
ostatke pesticida u nivou kvantifikacije): banana (8/8), brokula (8/1), grejp
(8/8), jestive gljive (8/1); jabuka (8/6); patlidžan (8/1); pšenica (8/1);
dinja (8/2); maslinovo ulje (8/3); kruška (8/4); paprika (8/1); stolno grožđe
(8/6)
Banana
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka banane analizirano
na 177 aktivnih materija. Analizirani uzorci bili porijeklom iz: Ekvador (4),
Kolumbija (3) i Kostarika (1).
Svi uzorci su sadržavali jednu ili više aktivnih materija
iznad nivoa kvantifikacije. Ostaci jedne aktivne materije utvrđeni su u dva
uzorka, dok su ostaci više od jedne aktivne materije utvrđeni u šest uzoraka.
Ukupno su kvantificirani ostaci sedam različitih aktivnih materija u koncentracijama jednakim ili višim od LOQ-a. Najčešće kvantificirane aktivne materije su azoxystrobin i thiabendazole. Nije bilo uzoraka kod kojih koncentracija ostataka prelazi propisani MRL. Kod jednog uzorka pronađeni su ostaci aktivnih materija čija upotreba nije dozvoljena (bifenthrin) u Bosni i Hercegovini. Porijeklo proizvoda sa ostacima nedozvoljenih aktivnih materija je Kolumbija.
Brokula
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka brokule analizirano
na 179 aktivnih materija. Analizirani uzorci su bili porijeklom iz: Bosne i
Hercegovine (2), Italije (4), Nizozemske (1) i Poljske (1).
U sedam uzoraka nisu pronađeni ostaci pesticida na nivou kvantifikacije. Jedan uzorak je sadržavao jednu aktivnu materiju ( boscalid) iznad nivoa kvantifikacije.
Ukupno su kvantificirani ostaci jedne aktivne materije u
koncentracijama jednakim ili višim od LOQ-a. Radilo se o aktivnoj materiji
boscalid. Nije bilo uzoraka kod kojih koncentracija ostataka prelazi propisani
MRL.
Grejp
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka grejpa analizirano
na 178 aktivnih materija. Analizirani uzorci su bili porijeklom iz: Italije
(2), Turske (3) i Južne Afrike(3).
Svi uzorci su sadržavali jednu ili više aktivnih materija
iznad nivoa kvantifikacije. Ostatakjedne aktivne materije utvrđenje u jednom
uzorku, dok su ostaci više od jedne aktivne materije utvrđeni u sedam uzoraka.
Ukupno su kvantificirani ostaci 12 različitih aktivnih materija u koncentracijama jednakim ili višim od LOQ-a. Najčešće kvantificirane aktivne materije su imazalil (16%) i thiabendazole (16%). Kod jednog uzorka su utvrđene koncentracije ostataka pesticida koji prelaze propisani MRL, ali u granicama mjerne nesigurnost. Riječ je o aktivnoj materiji oxadixyl, a uzorak je porijeklom iz Turske. Kod dva uzorka pronađeni su ostaci aktivnih materija čija upotreba nije dozvoljena u Bosni i Hercegovini (carbendazim). Porijeklo proizvoda sa ostacima nedozvoljenih aktivnih materija je Južna Afrika i Turska.
Kultivirane gljive
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka kultiviranih
gljiva analizirano na 179 aktivnih materija. Analizirani uzorci su porijeklom
iz Bosne i Hercegovine (8).
U sedam uzoraka nisu pronađeni ostaci pesticida na nivou
kvantifikacije. Jedan uzorak je sadržavao jednu aktivnu materiju iznad nivoa
kvantifikacije.
Ukupno su kvantificirani ostaci jedne aktivne materije u
koncentracijama jednakim ili višim od LOQ-a. Radilo se o aktivnoj materiji
cypermetrin. Utvrđena koncentracija prelazi propisani MRL, ali u granicama
mjerne nesigurnosti pa se uzorak smatra odgovarajućim.
Jabuka
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka jabuke analizirano
na 176 aktivnih materija. Analizirani uzorci su bili porijeklom iz: Bosna i
Hercegovina (1), Austrija (1), Hrvatska (1) Italija (1)Poljska (2) i nepoznato
(2).
U dva uzorka nisu pronađeni ostaci pesticida na nivou kvantifikacije. Šest uzoraka je sadržavalo jednu ili više aktivnih materija iznad nivoa kvantifikacije. Ostatak jedne aktivne materije pronađen je u jednom uzorku, a ostaci više aktivnih materija su pronađeni u pet uzoraka.
Ukupno su kvantificirani ostaci 11 različitih aktivnih
materija u koncentracijama jednakim ili višim od LOQ-a. Najčešća
kvantificirana aktivna materija je fludioxionil. Kod jednog uzorka je
utvrđena koncentracija ostataka pesticida koja prelazi propisani MRL, ali u
granicama mjerne nesigurnosti pa se uzorak smatra odgovarajućim. Radilo se o
aktivnoj materiji diflubenzurom. Kod dva uzorka pronađeni su ostaci aktivnih
materija čija upotreba nije dozvoljena u Bosni i Hercegovini. Porijeklo
proizvoda sa ostacima nedozvoljenih aktivnih materija je Italija (1) i
nepoznato (2).
Patlidžan
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka patlidžana
analizirano na 183 aktivne materije. Analizirani uzorci su bili porijeklom iz:
Bosne i Hercegovine (4), Španije(2), Turske (1) i nepoznato (1).
U sedam uzorka nisu pronađeni ostaci pesticida na nivou
kvantifikacije. Jedan uzorak je sadržavao jednu aktivnu materiju iznad nivoa
kvantifikacije
Jedna aktivnamaterija je detektirana u koncentracijama
jednakim ili višim od LOQ-a. Radilo se o aktivnoj materiji thiabendazol.
Pšenica
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka pšenice
analizirano na 183 aktivne materije. Analizirani uzorci su bili porijeklom iz:
Bosne i Hercegovine (2), Njemačke (3), Mađarske (1) i Srbije (2).
U sedam uzoraka nisu pronađeni ostaci pesticida na nivou
kvantifikacije. Jedan uzorak sadržavao jednu aktivnu materiju u/iznad nivoa kvantifikacije.
Jedne aktivna materija je detektirana u koncentracijama
jednakim ili višim od LOQ-a. Radilo se o aktivnoj materiji pirimiphos-methyl.
Dinja
U 2021. godini, ukupno je osam
uzoraka dinje analizirano na 178 aktivnih materija. Analizirani
uzorci su bili porijeklom iz:Albanije (1), Bosne i Hercegovine (1),
Brazil (2), Španjolska (1) i Italija (3).
Utvrđen je ostatak jedne aktivne materije u
koncentracijama jednakim ili višim od LOQ. Radilo se o aktivnoj materiji
cyromazine čija upotreba nije dozvoljena u Bosni i Hercegovini. Porijeklo
proizvoda sa ostatkom nedozvoljene aktivne materija je Italija i Brazil.Nije bilo uzoraka kod kojih koncentracija ostataka
pesticida prelazi propisani MRL.
Maslinovo ulje
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka maslinovog ulja analizirano na 174 aktivne materije. Analizirani uzorci su bili porijeklom iz:Italije (1) i Španjolske (7).
U pet uzoraka nisu pronađeni ostaci pesticide na nivou
kvantifikacije. Kod tri uzorka je detektirana jedna aktivna materija iznad
nivoa kvantifikacije
Kvantificiranje ostatak
jedneaktivne materije u koncentracijama jednakim ili višim od LOQ,a radilo se o
aktivnoj materiji phosmet. Nije bilo uzoraka kod kojih koncentracija ostataka
pesticida prelazi propisani MRL.
Kruška
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka kruške analizirano
na 175 aktivnih materija.Analizirani uzorci su bili
porijeklom iz: Bosne i Hercegovine (2), Nizozemske (3), Turske (1),
Srbije (1) i nepoznatog (1).
U četiri uzorka nisu pronađeni ostaci pesticida na nivou
kvantifikacije. Četiri uzoraka su sadržavala jednu ili više aktivnih materija
iznad nivoa kvantifikacije.
Ukupno su
kvantificirani ostaci devet različitih aktivnih materija u koncentracijama
jednakim ili višim od LOQ-a. Najčešće kvantificirana aktivna materija je
boscalid. Nije bilo uzoraka kod kojih koncentracija ostataka pesticida prelazi
propisani MRL.Kod jednog uzorka pronađeni su ostaci aktivnih materija čija
upotreba nije dozvoljena u Bosni i Hercegovini.(spirodiclofen)Porijeklo
proizvoda sa ostacima nedozvoljenih aktivnih materija je Srbija (1).
Paprika
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka paprika analizirano na 186 aktivnih materija. Analizirani uzorci su porijeklom iz: Albanije (1), Bosne i Hercegovine (6) i Holandija (1).
U sedam uzoraka nisu utvrđeni ostaci pesticida na nivou kvantifikacije.
Jedan uzorak je sadržavao jednu aktivnu materiju iznad nivoa kvantifikacije.
Kvantificiran je ostatak jedne aktivne materije u
koncentraciji jednakoj ili višoj od LOQ-a. Nije bilo uzoraka kod kojih
koncentracija ostataka pesticida prelazi propisani MRL.
Stolno grožđe
U 2021. godini, ukupno je osam uzoraka stolnog grožđa analizirano
na 186 aktivnih materija. Analizirani uzorci su bili porijeklom iz Bosne i
Hercegovine (2), Italije (4), Moldavije (1) i Makedonije (1) .
U dva uzorka nisu pronađeni ostaci pesticida na nivou
kvantifikacije. Ostatak jedne aktivne materije pronađen je u jednom uzorku, a
ostaci više aktivnih materija su pronađeni u pet uzoraka .
Ukupno su kvantificirani ostaci osam različitih aktivnih
materija u koncentracijama jednakim ili višim od LOQ-a. Najčešće kvantificirana
aktivna materija su cyprodinil i fludioxionil.
Rezultati
Za 24 aktivne materije sprovedena je akutna procjena rizika,rezidue su kvantificira-ne u jednom ili nekoliko analiziranih proizvoda,ali procijenjena je izloženost, ispod toksikoloških referentnih vrijednosti, za acetamiprid, bifenthrin, captan, carben-dazim (RD), cypermethrin, cyromazin, dodin, fenpropidin, flonicamid, imazalil, malathion, metalaxyl, methoxyfenozide, myclobutanil, oxadixyl, phosmet, piri-rmicarb, pirimiphos-methyl, pyraclostrobin,pyridaben, pyriproxyfen, tebucona-zole, thiabendazole, THPI.
Kod jedne aktivne materije carbendazim (RD), utvrđeno je da akutna prehrambena izloženosti prelazi utvrđene toksikoloških referentnih vrijednosti (ARfD) i to za carbendazim u jabuci (243%).
Zaključci i preporuke
Od ukupno 120 analiziranih uzoraka u 2021.
godini, 35.0% je sadržavalo ostatke pesticida u/iznad nivoa kvantifikacije,procent
uzoraka sa detektiranim ostacima pesticida u/iznad nivoa kvantifikacije u 2020.
godini je iznosio 31.8%,a u 2019. godini 27.7%. Broj uzoraka sa detektiranim
ostacima iznad nivoa kvantifikacije je veći u 2021. godini nego u 2020. godini,.
U 2021. godini, kod 4.2% uzoraka utvrđeni
su ostaci aktivnih materija iznad maksimalno dozvoljene količine, ali u
granicama mjerne nesigurnosti. Nije bilo neodgovarajućih uzoraka.U 2020. godini
kod 2,1% uzoraka utvrđeni ostatci pesticida iznad propisanog MRL-a, ali u
granicama mjerne nesigurnosti, dok je jedan uzorak (uzorak kruške) 0.5% bio
neodgovarajući.U 2019. godini kod 0,5% uzoraka utvrđeni su ostaci aktivnih
materija iznad maksimalno dozvoljene količine, ali u granicama mjerne
nesigurnosti, dok je 2,6% uzoraka bilo neodgovarajuće.
U protekle tri godine (2019., 2020. i
2021.) imamo blagi porast broja uzoraka sa detektiranim ostacima pesticida, dok
je broj neodgovarajućih uzoraka u padu
Od ukupno 42 uzorka u kojima su detektirani
ostaci pesticida, 26 uzoraka je sadržavalo ostatke više od jedne aktivne
materije u granicama iznad nivoa kvantifikacije.
Kod četiri uzorka uzeta u sklopu Programa kontrole porijeklo proizvoda je bilo nepoznato (3.3%).
Rezultati laboratorijskih analiza su pokazali da je osam proizvoda sadržalo ostatke aktivnih materija koje se ne nalaze na Spisku aktivnih materija dozvoljenih za upotrebu u fitofarmaceutskim sredstvima u Bosni i Hercegovini. Detektirani ostaci aktivnih materija su (broj u zagradi označava u koliko su proizvoda detektirani): bifenthrin (1), carbendazim (RD) (3), cyromazine (2), diflubenzuron (1), oxadixyl (1) i spirodiclofen (1).
Proizvodi sa ostacima nedozvoljenih aktivnih materija su
bili porijeklom iz: Brazil (1); Kolumbija (1); Italija (2); Srbija (1); Južna
Afrika (1); Turska (1) i nepoznato (1).U 2021.
godini nisu utvrđeni ostaci aktivnih materija čija je upotreba zabranjena u
proizvodima porijeklom iz Bosnei Hercegovine.
Primjedbe
Objavi komentar